Tác giả đoạt giải Nobel và tác phẩm dịch hạch

Tác phẩm Dịch hạch (La Peste) của Nhà văn Pháp Albert Camus (1913-1960), ấn hành năm 1947, góp phần trong sự nghiệp sáng tác mang đến niềm vinh dự cho Albert Camus với giải Nobel Văn Chương năm 1957. Tác phẩm Dịch hạch được Hoàng Văn Đức dịch năm 1965, Võ Văn Dung dịch năm 1971, Nguyễn Trọng Định dịch năm 2002.

Albert Camus  sinh ở Mondovi, gốc Algérie, tổ tiên là người Tây Ban Nha và Pháp nên viết về trận dịch xảy ra trên quê hương của ông trong thời điểm Chiến tranh thế giới lần thứ II (1939-1945). Trong Chiến tranh thế giới lần thứ I (1914-1918) dịch cúm Tây Ban Nha (The Spanish flu) hoành hành dữ dội khắp nơi trên thế giới, giết chết trên 50 triệu người (Hoa Kỳ có 400,000 người chết), trận dịch này đã cướp đi hơn số người chết của 2 thế chiến cộng lại với 1/3 dân số thế giới, ước tính khoảng 500 triệu người, vào thời đó nhiễm bệnh.

Tác giả  Albert Camus

Câu chuyện xảy ra vào thập niên 1940, ở thành phố nhỏ Oran trong câu đầu tiên trong tác phẩm cho rằng đây là những sự kiện xảy ra không đúng chỗ, có phần bình thường…. Bác sĩ Bernard Rieux là chứng nhân khi dấn thân cùng với bạn bè và đồng nghiệp chiến đấu với bệnh dịch để cứu người dân thành phố lâm nạn dịch. Albert Camus theo lời kể của bác sĩ Bernard Rieux kết hợp với sổ tay của phóng viên Rambert để viết thành tác phẩm. Tác phẩm gồm 5 chương, dày 320 trang. Tác phẩm La Peste được dịch ra nhiều thứ tiếng và theo ước tính trên 6 triệu bản in.

Thời gian xảy ra sự kiện, “sáng ngày 16 tháng Tư, khi bước ra khỏi phòng làm việc, bác sĩ Rieux đụng phải một con chuột chết ở giữa cầu thang”, đó là điều bất thường vì khu nhà không có chuột. Từ đó chuột chết tăng dần, tăng dần cùng với số người nhiễm bệnh dịch, chết chóc tang thương, gieo rắc kinh hoàng, khiếp sợ. Oran trở nên thành phố ma u ám cùng xác chết… kéo dài cho đến tháng Giêng năm sau.

Bác sĩ Rieux lúc đó chuẩn bị đưa vợ đi nghỉ ở nhà điều dưỡng trên núi vì bà bị ốm một năm nhưng rồi gặp điều bất thường xảy ra, và sau đó nhận được tin chuột chết và có bệnh nhân mắc bệnh với triệu chứng khác thường đưa vào bệnh viện, với trách nhiệm của bản thân phải chăm sóc bệnh nhân. 

Jean Tarrou, chàng trai trí thức trong gia đình danh giá nhưng chán ghét cuộc sống lưu lạc qua nhiều nước, khi ở Oran trong cơn dịch nên tình nguyện cùng với bác sĩ Rieux tham gia cuộc chiến đấu. Raymond Rambert, phóng viên tờ báo ở Paris đến Oran điều tra về cuộc sống ở đây. Dịch hạch xảy, ra thành phố bị cô lập nên bị kẹt lại. Sự dấn thân của bác sĩ Rieux và Tarrou tác động đến bản thân Rambert, cùng nhau hợp tác, trong đó có Linh mục Paneloux, ban đầu cho đó là sự trừng phạt nhưng rồi tham gia vào chiến dịch, cùng nhiệt tình với nhau để cứu chữa bệnh nhân.

Albert Camus gọi La Peste như là ký sự vì dựa vào những quyển số tay ghi chép từng chi tiết của Rambert và bác sĩ Rieux. Bác sĩ Rieux là hiện thân của Lời thề Hippocrates, trong thời gian dịch hạch, ông tận tình, hy sinh cứu chữa bệnh nhân. Đáng thương nhất khi vợ ông ốm đau phải đi điều trị và bác sĩ Rieux cũng không được gặp khi bà chết!

Lời thề Hippocrates của Hy Lạp cổ đại mà thầy thuốc tôn trọng lời thề như là tâm niệm, sứ mệnh cao cả. Trong đó gồm những điểm chính như vì lợi ích của người bệnh, sự ấm áp, cảm thông và sự hiểu biết, tận tình tham gia cùng đồng nghiệp chữa trị bệnh nhân, giữ gìn các truyền thống đã chọn của việc cứu chữa…

Qua người kể và sổ tay, có thể tóm lược vài chục trang nhưng Albert Camus viết thành tác phẩm hơn 300 trang vô cùng inh động trong tác phẩm với nhiều mẩu đối thoại giữa các nhân vật với nhau thể hiện tài năng của mình. Ông nói: “Nếu như bạn muốn trở thành một nhà triết học, bạn hãy viết tiểu thuyết”  được thể hiện qua tác phẩm. Nghịch lý của con người giữa hạnh phúc và khổ đau, giữ thật thà và gian trá, giữa ác độc và yêu thương, giữa lối hành xử với nhau của con người và chủng tộc…

Với Covid-19 lây lan khắp thế giới, đọc Dịch hạch để cảm nhận nỗi đau, sự bất hạnh, nỗi khổ trong hoàn cảnh chết chóc, thương tâm, khốc liệt của con người ở thị trấn nhỏ cam chịu suốt 9 tháng để suy ngẫm. Nếu dịch Covid-19 đã và đang kéo dài, liệu cả hành tinh này có như thành phố nhỏ Oran trong La Peste (Dịch hạch)?.

Tác phẩm hiện có bản tiếng Pháp tại Phòng đọc Ngoại văn Thư viện tỉnh Bà Riạ - Vũng Tàu.

LDR    00647cam a2200241 a 4500

001      27456

005      20191003232454.0

008      191003b        ||||||||||||||||||||||| 

020      ## |c12000

040      ## |aTVBRVT |bfre |eAACR2

041      0# |afre

082      04 |223 |a843 |bP206T

084      ## |aN(522)3 |bP200

100      1# |aAlbert Camus

245      13 |aLa peste |cAlbert Camus

260      ## |aParis |bLibrairie Larousse |bExtraits |c1971

300      ## |a160 p. |c17 cm

650      #4 |aFrancais

650      #4 |aLittéraire

852      ## |bKho Trao đổi |jTD.002668

852      ## |bKho Ngoại văn |jNV.001222

910      ## |aBùi Chung |i08092017

940      ## |aa1

Huỳnh Tới

Thư viện tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu