Ph. Ăngghen (1820 - 1895) là nhà lý luận chính trị và nhà khoa
học người Đức, người đã cùng với C. Mác sáng lập và phát triển chủ nghĩa cộng
sản. Ông và C. Mác là đồng tác giả bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và nhiều
tác phẩm nổi tiếng khác, nhưng Ph. Ăngghen lại đề nghị học thuyết của hai người
được mang tên C. Mác, đó là sự khiêm nhường hiếm thấy của một thiên tài.
Mặc dù học rất xuất
sắc nhưng khởi đầu, Ph. Ăngghen chỉ có bằng tú tài vì ông vâng lời cha,
nghỉ học để làm nghề kinh doanh. Từ thực tiễn, ông nhận ra sự bất công của xã
hội tư bản, mâu thuẫn sâu sắc giữa giai cấp tư sản với những người lao động làm
thuê. Với trái tim nhân hậu và bầu nhiệt huyết của một thanh niên khát khao
chân lý, ông đã từng bước nâng cao trình độ bằng cách tự học. Và ông đã vượt
lên, đạt tới trình độ thực học của một trí thức tiêu biểu của giai cấp vô sản
và nhân loại.
Quan sát đời sống của
giai cấp công nhân, Ph. Ăngghen đã phân tích các quan hệ xã hội, quan hệ
giai cấp trong xã hội lúc đó và chỉ ra mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản và giai
cấp tư sản là mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản. Trên cơ sở đó, Ph.
Ăngghen lần đầu tiên đưa ra tư tưởng về tính tất yếu của cuộc cách mạng xã
hội chủ nghĩa; tính quốc tế của cuộc cách mạng này.
Trong những tác phẩm
viết chung với C. Mác cũng như những tác phẩm của riêng mình, những luận
điểm quan trọng nhất của triết học mác-xít đã được Ph.Ăng-ghen trình bày một
cách có hệ thống, đầy sức thuyết phục. Đồng thời, Ph. Ăngghen cũng đã chỉ
ra ý nghĩa lớn lao của triết học đối với hoạt động thực tiễn của con người.
“Gia đình thần thánh” là tác phẩm lý luận viết chung đầu tiên của Ph.
Ăngghen và C. Mác, có vị trí quan trọng trong quá trình hình thành các
quan điểm triết học và chính trị xã hội của học thuyết Mác.
Trong tác phẩm này,
Ph. Ăngghen đã cùng với C. Mác một lần nữa khẳng định vai trò, sứ mệnh
lịch sử toàn thế giới của giai cấp vô sản và chỉ ra rằng, chính địa vị của giai
cấp vô sản trong xã hội tư sản hiện đại đã quy định vai trò, sứ mệnh đó. Tiếp
tục phát triển những tư tưởng đã trình bày trong “Gia đình thần thánh”, ở “Hệ
tư tưởng Đức”, tác phẩm viết chung thứ hai của Ph. Ăngghen và C. Mác, thế
giới quan và phương pháp luận mới - quan điểm duy vật biện chứng về lịch sử đã
được trình bày một cách đầy đủ, toàn diện và có hệ thống dưới hình thức phê
phán những quan điểm triết học của phái Hê-ghen trẻ.
Trên cơ sở quan niệm
duy vật về lịch sử, Ph. Ăngghen và C. Mác đã đặt ra những vấn đề về
cách mạng vô sản, những nét cơ bản của xã hội cộng sản tương lai. Những kết
luận khoa học được trình bày trong tác phẩm đó là cơ sở lý luận cho hoạt động
thực tiễn cách mạng của hai ông.
Với sự chỉ đạo sát sao
và sáng suốt của C. Mác và Ph. Ăngghen, Đại hội lần thứ II của Liên đoàn
Những người cộng sản (29/11/1847) đã kết thúc thắng lợi với việc thông qua bản
Điều lệ, trong đó, thể hiện toàn bộ những kế hoạch cải tổ Liên đoàn do C.
Mác và Ph. Ăngghen đề xướng. Đại hội đã trao cho C. Mác và Ph.
Ăngghen nhiệm vụ soạn thảo “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” cũng chính là cương
lĩnh của Liên đoàn. Ph. Ăngghen đã cùng với C. Mác hoàn thành nhiệm
vụ này một cách xuất sắc (1848).
Sau khi C. Mác từ
trần (1883), Ph. Ăngghen đã tập trung sức lực và trí tuệ tiếp tục sự
nghiệp tổ chức, giác ngộ giai cấp công nhân, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác.
Một trong những cống hiến to lớn của Ph. Ăngghen là ông đã đảm đương một
khối lượng công việc vô cùng nặng nề, khó khăn để chỉnh lý, biên tập và cho
xuất bản quyển II, quyển III bộ “Tư bản” - tác phẩm kinh tế - chính trị học vĩ
đại nhất của thế kỷ.
Đánh giá công lao của
Ph. Ăngghen đối với phong trào đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân
thế giới, V. I. Lênin viết: “Sau C. Mác, Ph. Ăngghen là nhà bác học
và người thầy lỗi lạc nhất của giai cấp vô sản hiện đại trong toàn thế giới văn
minh”. Tuy vậy, với đức tính khiêm nhường, đã nhiều lần Ph. Ăngghen tuyên
bố ông chỉ là một “cây vĩ cầm nhỏ bé” bên cạnh C. Mác. Thực tế, với những tác
phẩm viết riêng, cùng những tác phẩm viết chung và những tác phẩm viết sau khi
C. Mác từ trần, chứng tỏ Ph. Ăngghen là “một nhà bác học thiên tài”
(từ của C. Mác gọi Ph. Ăngghen).
Tài năng và đức độ của
ông, tình bạn cao cả, vĩ đại của ông với C. Mác là tấm gương sáng cho
những người cộng sản và nhân loại trên toàn thế giới.
Theo Báo Hà Tĩnh online
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/
Báo điện tử Đảng Cộng
sản Việt Nam